แผ่นดินไหว รับมืออย่างไร ? คู่มือเอาตัวรอดสำหรับทุกคน

04 April 2025
แผ่นดินไหว เป็นภัยธรรมชาติที่เกิดขึ้นอย่างไม่คาดคิดและสามารถเกิดได้ในทุกเวลา โดยเฉพาะในพื้นที่ที่อยู่ใกล้กับรอยเลื่อนที่มีการเคลื่อนไหวของแผ่นเปลือกโลก แผ่นดินไหวมีความรุนแรงตั้งแต่ระดับที่ไม่สามารถรับรู้ได้จนถึงระดับที่ทำลายล้างชีวิตและทรัพย์สิน ในบทความนี้เราจะพาทุกท่านไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับสาเหตุของการเกิดแผ่นดินไหว พร้อมทั้งวิธีการรับมือและเอาตัวรอดจากแผ่นดินไหว เพื่อให้เราทุกคนสามารถเตรียมพร้อมรับมือกับภัยธรรมชาติชนิดนี้ได้อย่างปลอดภัย
4 รูปแบบการรับมือแผ่นดินไหว
- 1. การเตรียมความพร้อมก่อนเกิดแผ่นดินไหว
- 2. ในระหว่างเกิดแผ่นดินไหว
- 3. หลังจากเกิดแผ่นดินไหว
- 4. การเตรียมตัวเมื่ออยู่ในพื้นที่ภายนอก
สาเหตุของการเกิดแผ่นดินไหว
การเกิดแผ่นดินไหวเกิดจากการเคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลกซึ่งมีความแข็งแรงแต่เคลื่อนที่ได้ตามเวลาที่ผ่านไป แผ่นเปลือกโลกประกอบไปด้วยแผ่นหลายแผ่นที่เรียกว่า "แผ่นเปลือกโลก" และแผ่นเหล่านี้เคลื่อนที่อยู่ตลอดเวลา การเคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลกเกิดจากพลังงานที่มาจากความร้อนภายในโลก ทำให้แผ่นเปลือกโลกเกิดการชนกันหรือการดันขึ้นมา ซึ่งเมื่อความเครียดสะสมในแผ่นเปลือกโลกมากเกินไปจนถึงจุดที่ไม่สามารถทนได้ พลังงานในรูปแบบของการสะท้อนตัวที่เกิดจากการเคลื่อนที่หรือการแตกตัวของแผ่นเปลือกโลกจะถูกปลดปล่อยออกมาเป็นแผ่นดินไหว
แผ่นดินไหวสามารถแบ่งออกได้เป็นหลายประเภทตามลักษณะการเคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลก โดยทั่วไปจะมี 3 ประเภทหลักคือ:
-
แผ่นดินไหวประเภทการชนกัน (Convergent Earthquakes)
เกิดเมื่อแผ่นเปลือกโลกสองแผ่นมาชนกัน ทำให้เกิดการบีบอัดและสะสมพลังงานจนกระทั่งเกิดการปลดปล่อย
-
แผ่นดินไหวประเภทการแยกจากกัน (Divergent Earthquakes)
เกิดเมื่อแผ่นเปลือกโลกสองแผ่นแยกห่างจากกัน ซึ่งจะทำให้เกิดการสั่นสะเทือน
-
แผ่นดินไหวประเภทการเคลื่อนข้าง (Transform Earthquakes)
เกิดเมื่อแผ่นเปลือกโลกสองแผ่นเคลื่อนที่ขนานกัน ซึ่งเกิดแรงกดดันจนเกิดแผ่นดินไหว
การเตรียมตัวและการรับมือกับแผ่นดินไหวเป็นเรื่องที่ทุกคนสามารถทำได้ และมันจะช่วยเพิ่มโอกาสในการรอดชีวิตและลดความเสี่ยงจากการบาดเจ็บหรือเสียชีวิตจากแผ่นดินไหว ดังนั้นการเตรียมตัวให้พร้อมจะช่วยให้เรารับมือกับเหตุการณ์ดังกล่าวได้อย่างปลอดภัย
1. การเตรียมความพร้อมก่อนเกิดแผ่นดินไหว
ก่อนที่แผ่นดินไหวจะเกิดขึ้น สิ่งสำคัญที่สุดคือการเตรียมความพร้อมในบ้านหรือที่ทำงานของเรา โดยสามารถทำตามขั้นตอนดังนี้:
- ตรวจสอบโครงสร้างบ้านหรืออาคาร: ตรวจสอบให้แน่ใจว่าโครงสร้างบ้านหรืออาคารที่อยู่อาศัยนั้นมั่นคงและปลอดภัย อย่าให้มีสิ่งของที่สามารถตกลงมาได้จากชั้นวาง หรือจากพื้นที่ที่มีการเคลื่อนที่
- เตรียมชุดฉุกเฉิน: ในชุดฉุกเฉินควรมีอาหารแห้ง น้ำดื่ม ยา และอุปกรณ์ช่วยเหลือเบื้องต้น เช่น ไฟฉาย ถ่านไฟฉาย และเครื่องมือสื่อสาร
- ฝึกซ้อมแผนการอพยพ: ควรมีแผนการอพยพจากบ้านหรือสถานที่ทำงานเมื่อเกิดแผ่นดินไหวขึ้น รวมถึงฝึกซ้อมให้ครอบครัวหรือเพื่อนร่วมงานรู้วิธีการอพยพที่ปลอดภัย
2. ในระหว่างเกิดแผ่นดินไหว
เมื่อแผ่นดินไหวเกิดขึ้น สิ่งแรกที่ต้องทำคือการรักษาความสงบและประพฤติตนอย่างมีสติ เพื่อหลีกเลี่ยงอันตรายที่อาจจะเกิดขึ้นจากการตกใจ ดังนี้:
- หาที่หลบภัย: ถ้าอยู่ในอาคาร ให้หาที่หลบใต้โต๊ะหรือลิ้นชักที่มีความมั่นคง เพื่อลดการได้รับบาดเจ็บจากสิ่งของที่ตกลงมา หลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้หน้าต่างหรือสิ่งของที่อาจจะตกลงมา
- ใช้ท่าป้องกัน: ถ้าหาแหล่งหลบภัยไม่ได้ ให้ใช้ท่าป้องกันตัวเองด้วยการก้มตัวให้ต่ำ ห่อหุ้มศีรษะด้วยมือและหลีกเลี่ยงการยืนหรือวิ่งไปที่ไหน
- อย่าพยายามวิ่งออกจากอาคาร: อย่าวิ่งออกจากอาคารระหว่างที่แผ่นดินไหวกำลังเกิดขึ้น เนื่องจากอาจจะเกิดอันตรายจากการตกของสิ่งก่อสร้าง
3. หลังจากเกิดแผ่นดินไหว
เมื่อแผ่นดินไหวหยุดลงแล้ว ยังมีความเสี่ยงจากอันตรายอื่น ๆ ที่อาจจะเกิดขึ้นในภายหลัง ดังนั้นควรระมัดระวังและทำตามขั้นตอนเหล่านี้:
- ตรวจสอบสถานการณ์: ตรวจสอบบ้านหรืออาคารว่ามีความเสียหายหรือไม่ หากมีการแตกร้าวหรือสิ่งของตกลงมา ควรออกจากอาคารทันที
- ระวังการเกิดแผ่นดินไหวซ้ำ (Aftershock): แผ่นดินไหวซ้ำมักเกิดขึ้นหลังจากเหตุการณ์หลักได้สักระยะหนึ่ง ควรระมัดระวังและอย่าลืมติดตามข่าวสาร
- อพยพออกจากพื้นที่เสี่ยง: หากเกิดความเสียหายรุนแรงหรือมีความเสี่ยงจากการพังทลายของอาคาร ควรอพยพไปยังพื้นที่ที่ปลอดภัย
4. การเตรียมตัวเมื่ออยู่ในพื้นที่ภายนอก
หากเกิดแผ่นดินไหวขณะที่อยู่ภายนอกอาคาร ควรทำดังนี้:
- หาที่หลบภัย: หาที่หลบภัยจากสิ่งของที่อาจจะตกลงมา เช่น ไม้หรือท่อที่สามารถหักหรือหล่นลงมาได้
- ไม่วิ่งออกจากพื้นที่: อย่าพยายามวิ่งออกจากพื้นที่ เพราะคุณอาจจะตกเป็นเหยื่อของแผ่นดินไหวซ้ำ
- ตรวจสอบความปลอดภัย: หากแผ่นดินไหวหยุดลงแล้ว ควรประเมินสถานการณ์ และระมัดระวังจากอันตรายอื่น ๆ เช่น ระเบิดก๊าซหรือไฟไหม้ที่อาจจะเกิดขึ้นหลังจากแผ่นดินไหว
แผ่นดินไหวเป็นภัยธรรมชาติที่สามารถเกิดขึ้นได้โดยไม่สามารถคาดการณ์ล่วงหน้าได้ แต่การเตรียมตัวและการมีความรู้ในการรับมือกับแผ่นดินไหวจะช่วยให้เราและคนรอบข้างมีโอกาสรอดจากภัยธรรมชาติชนิดนี้ได้มากขึ้น สิ่งสำคัญที่สุดคือการรักษาความสงบและมีสติในการรับมือ โดยการหาที่หลบภัยและเตรียมชุดฉุกเฉินไว้ล่วงหน้า ทุกคนสามารถเตรียมตัวให้พร้อมและช่วยกันดูแลความปลอดภัยของตนเองและผู้อื่นในสถานการณ์ที่เกิดแผ่นดินไหวขึ้นได้
สำหรับข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการเตรียมตัวและการเฝ้าระวังแผ่นดินไหวในประเทศไทย คุณสามารถเยี่ยมชมเว็บไซต์ของหน่วยงานที่รับผิดชอบ เช่น กรมอุตุนิยมวิทยา และ สำนักเฝ้าระวังภัยพิบัติแห่งชาติ เพื่อรับข้อมูลล่าสุดและคำแนะนำในการรับมือกับภัยพิบัติแผ่นดินไหวได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย
ติดตาม Daywork ได้ที่ช่องทาง
Facebook : www.facebook.com/daywork.th
Website : www.daywork.co
Linkedin : www.linkedin.com/company/daywork-thailand
Lemon8 : https://s.lemon8-app.com/s/GgTmYmemS